| "ਅਸਲ ਤੱਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਪਰਮ ਹਨ। ਨਿਤਯੋ ਨਿਤਿਆਨਾਮ ਚੇਤਨਸ਼ ਚੇਤਨਾਨਾਮ (ਕਥਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ 2.2.13)। ਇਹ ਵੈਦਿਕ ਹੁਕਮ ਹੈ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਪਰਮ ਨਿਤਿਆ, ਸਦੀਵੀ, ਅਤੇ ਪਰਮ ਜੀਵ ਹੈ। ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, "ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਰਮ ਪੁਰਖ।" ਉਹ "ਪਰਮ ਪੁਰਖ" ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕੇ। ਪਰ ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਮ ਪੁਰਖ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪਰਮ ਜੀਵ ਪੁਰਖ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਿਤਯੋ ਨਿਤਿਆਨਾਮ ਚੇਤਨਸ਼ ਚੇਤਨਾਮ ਏਕੋ ਯੋ ਬਹੁਨਾਮ ਵਿਦਧਾਤਿ ਕਾਮਨ (ਕਥਾ ਉਪਨਿਸ਼ਦ 2.2.13)। ਇਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਤਮਾ ਕੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਹ ਬੁੱਧੀ ਜਾਂ ਮਨ ਨੂੰ ਆਤਮਾ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਆਤਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਰੇ। ਅਪਰੇਯਮ ਇਤਸ ਤੂ ਵਿਧਿ ਮੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀਮ ਪਾਰਾ (ਭ.ਗ੍ਰ. 7.5)।"
|
